Het rauwe randje van Bolivia

Bolivia is één van de meest complexe landen van Zuid Amerika. Haar betoverende landschappen en mooie koloniale steden maken haar een plek om verliefd op te worden, zoals de prachtige zoutvlaktes, natuurparken en een stuk amazone. Bolivia heeft verstopte rijkdommen zoals lithium, zilver, zink, zout, koper en meer. Ondanks al het moois en waardevols, zie je de armoede om je heen. De geschiedenis van Bolivia kent behoorlijk wat zwarte pagina’s en ze lijkt soms de zondebok van Zuid Amerika te zijn. De grenzen van het land lopen als een koekje waaraan gesnoept is. In de 19de eeuw heeft Argentinië stukken van het zuiden van Bolivia afgepakt. In het begin van de 20ste eeuw hebben Paraguay en Brazilië kostbare stukken land vol met grondstoffen als olie en rubber afgepakt. Toch lijkt het Bolivia niet te stoppen in haar ontwikkeling naar een welvarender land…

De tweede hoofdstad van Bolivia is Sucre. Hier is de rechtsprekende macht gezeteld en hier is door Kolonel Sucre el Acta de la Independencia opgesteld om onafhankelijk te worden van Spanje. Deze stad wordt ook wel Cuidad Blanca genoemd, vanwege de oude, witte koloniale huizen. Hier zie je wat ons betreft de ontwikkeling naar een welvarender land nog het duidelijkste. De jongeren zijn gekleed in hippe kleding en de universiteit van deze stad draait op volle toeren. Wij verblijven in een gezellig hostel genaamd Kultur Café Berlin met wonderbaarlijk genoeg veel Nederlanders. Alle ingrediënten zijn aanwezig voor een geslaagde avond: een dronken Amerikaan en diverse andere reizigers, een goedkope fles wodka, drankspelletjes, een karaokebar, verdwalen in de nacht en eindigen met de Boliviaanse locals in een nachtclub.

Bekend en zelfs beroemd om haar grondstoffen is Potosí, een mijnstad aan de voet van een grote berg die ruim al 400 jaar wordt gebruikt voor de winning van zilver, zink, ijzer en andere metalen. Onder barre condities worden de metalen uit de berg gehaald. Er worden verschillende tours georganiseerd om de mijnen te bezichtigen. Wilson, een ex-mijnwerker, neemt ons mee naar een van de oudste koloniale mijnen die nog werkzaam is, 3km diep in de berg. In de mijn zelf ontmoeten we verschillende mijnwerkers die met zweet op hun voorhoofd en hun wangen vol met coca blaadjes, karretjes voortduwen van meer dan 1000 kilo met erts en/of puin. We komen ook een jongen van 16 tegen die zijn eerste dag in de mijnen heeft.

Na een indrukwekkende tocht in het aardedonker gaan we met de bus naar Uyuni, een van onze mooiste busritten tot nu toe. Deze stad ligt aan het begin van een van de meest bekende bestemmingen in Bolivia: Salar de Uyuni, ofwel de zoutvlaktes van Uyuni. Samen met Martina en Alexander (Nederlands), Elin en Victor (Zweeds) en onze gids Walter vertrekken we in westelijke richting in een 4×4 om de natuur te ontdekken. Onze eerste stop is het treinkerkhof van Uyuni, een speeltuin voor volwassen met doorgeroeste wagons en locomotieven compleet met scherpe randen en geïmproviseerde schommels. Walter neemt ons vervolgens mee naar de zoutvlaktes. Duizenden jaren geleden was op deze plek een groot meer met eilanden en inmiddels versteend koraal. Tegenwoordig stroomt de vlakte eens per jaar vol tijdens het regenseizoen en worden de vlaktes gebruikt voor de winning van zout. Van dat zout wordt van alles gemaakt, van tafelzout tot gehele huizen! De uitgestrekte, lege zoutvlaktes zijn in ieder geval zowel betoverend als vermakelijk…

Ten zuiden van Salar de Uyuni begint het nationale park Reserva Nacional de Fauna Andina Eduardo Avaroa. Hier komt eens per jaar het spektakel van de Dakar rally langs. Ook wij nemen een stukje van de route en als je er zelf doorheen rijdt, zie je hoe spectaculair deze rit is. Het hobbelige zandpad neemt ons mee langs een verloren vulkaan, geisers en stenen geslepen in weer en wind. Dit is de beste autorit tot nu toe en het is nu al een hoogtepunt van onze reis! Het landschap doet ons soms denken aan Nieuw-Zeeland, soms aan de Pyreneeën, soms aan Schotland en soms zelfs aan de maan of mars. Het besef hoeveel moois er in de wereld is, is niet te beschrijven of in een foto te bevatten. De meren die we tegenkomen verschillen in kleur. Zo is er het Laguna Colorada, een roze meer met duizenden flamingo’s, Laguna Cañapa, een blauw meer dat sterk ruikt naar zwavel (de geur van rotte eieren) en ook Laguna Verde, een meer zo groen als gras. Tijdens onze tocht slapen we in een van zout gemaakt hotel en een simpele hut in het nationale park en voor Sinterklaas trekken we lootjes en schrijven we gedichten voor elkaar.

Wat voor ons Bolivia speciaal maakt is het rauwe randje dat ze heeft. Bolivia voelt lomp, soms ongecontroleerd, een beetje gevaarlijk en geïmproviseerd. Bolivia kent vrijwel geen duidelijke paden of afgezette stukken, vrijwel overal kun je komen en genieten van al het moois. Alleen in Bolivia kan de gevaarlijkste weg een grote toeristenattractie worden. In Bolivia pas je op voor loodzware mijnkarretjes in een werkende mijn. In Bolivia ga je zwemmen met dolfijnen terwijl er langs de kant krokodillen zitten te wachten. De tradities van de Boliviaanse cultuur zoals kleding en rituelen zijn er niet om toeristen te behagen, foto’s ervan maken wordt niet gewaardeerd. Men hecht waarde aan eigen klederdracht en tradities, zoals het leggen van een lama foetus in de fundering van een gebouw voor voorspoed. Dat rauwe randje in combinatie met de overweldigende natuur en de eigenzinnige cultuur maakt voor ons Bolivia nu al tot één van onze hoogtepunten in onze reis!

(klik voor vergroting)

(klik voor vergroting)

Na onze tocht door de zoutvlaktes en het nationale park nemen we afscheid van zowel Bolivia als Walter, Martine en Alexander en steken we samen met het Zweedse koppel Elin en Victor de Chileense grens over naar San Pedro de Atacama, een dorpje midden in de droge Atacama woestijn waar alles heerlijk tranquilo gaat. Naast de droogte is er gelukkig ook een beetje verkoelend water, zoals het Laguna de Piedra, een zoutmeer waar je op kan blijven drijven zoals de dode zee en verschillende andere kleine meertjes. Dit geeft ons een prachtige onderbreking in deze droge woestijn. Ook dit stuk land was tot 1884 onderdeel van Bolivia, totdat Chili het van Bolivia afpakte vanwege de grote hoeveelheid koper in de bodem, waarmee Chili Bolivia de toegang tot de zee afnam. Weer een hapje uit de koek die Bolivia heet…

Onze volgende bestemming is Salta, Argentinië. Hier willen we op zoek gaan naar het wilde westen van Argentinië. Tot snel!

Liefs,
Teun en Carlijn