Drie landen en heel veel water

Na onze avonturen in de carnavalshoofdstad laten we even de drukke steden achter ons. We maken ons op voor Nationaal Park Iguazú, gelegen in het zuidwesten van Brazilië, vlakbij het drielandenpunt met Argentinië en Paraguay. Hier vinden we de Iguazú watervallen, één van de machtigste groepen watervallen ter wereld. Vanuit Rio nemen we het vliegtuig naar Foz do Iguaçu, en dompelen we ons onder in een wereld van heel veel water.

De naam Iguazú komt van de inheemse Guarani woorden i (=water) en guazú (=groot). Met ruim 2,7 km aan watervallen is die naam wel toepasselijk en horen ze thuis in het rijtje tussen de Niagara– en de Victoria watervallen. Ze liggen op de grens van Argentinië en Brazilië. Het bezoeken van beide kanten geeft je het beste van beide werelden: een overzicht van de watervallen in Brazilië en we komen dichtbij in Argentinië. Helaas achtervolgt de regen ons, als wij namelijk de Braziliaanse kant bezoeken valt het water met bakken uit de hemel. Beschermd in een regenjas en poncho en schuilend bij elk koffietentje trotseren we de regen van die dag. Het resultaat: drijfnatte schoenen, een vochtige camera en een chagrijnige Teun en Carlijn, maar ook een eerste bezoek aan deze spectaculaire watervallen en een aantal imposante foto’s.

Het weer is ons beter gezind als we een bezoek brengen aan de Argentijnse zijde. Net als aan de Braziliaanse zijde voelt het park ontzettend toeristisch. We lopen via keurig aangelegde paden, nemen een toeristentreintje en staan in de rij om een foto te kunnen maken. Dit soort massatoerisme vinden we erg jammer, maar het is wel begrijpelijk. Het natuurgeweld is namelijk overdonderend! De watervallen zijn uiteraard het hoogtepunt, maar er is meer te zien in dit subtropische regenwoud. Zo spotten we allerlei dieren zoals de rode neusbeer coatí, tropische vogels en aapjes. De watervallen bezoeken we van onder en boven en we horen (en voelen) het water rommelen. We nemen een bootje die ons tot vlak onder de watervallen brengt en zijn daarna tot op het bot doorweekt. De DVD-film van onze 12 minuten durende boottocht laten we maar even zitten.

Een van de bekendste watervallen van Iguazú is Garganta del Diablo, ofwel de keel van de duivel. Op deze plek valt ruim de helft van het rivierwater in een U-vorm naar beneden. Aan de Braziliaanse kant kun je een deel van de onderkant zien, maar het Argentijnse deel vinden wij spectaculairder. Via een lange brug komen we tot aan de rand van deze 82-meter-hoge kloof. De rivier stroomt hier letterlijk onder onze voeten en het water verdwijnt vlak onder ons in een dichte mist terwijl een kleine regenboog zichtbaar is.

‘s Avonds verblijven we een nachtje in Argentijns Puerto Iguazú en het voelt aan zoals eerdere Argentijnse avonden. Voor het laatst genieten we van onze favoriete steak: de bife de chorizo. Ons hostel is ouderwets en stoffig, maar in orde. Argentijnen zijn erg gefocust zijn op hun eigen land, met de Argentijnse peso kom je ook niet ver in het buitenland. Ook de Braziliaanse Real hebben ze hier graag en wisselkantoortjes geven er 30% meer voor dan de officiële wisselkoers. Het meest tekenend voor de Argentijnen is misschien wel de Maté waar iedereen mee rondloopt. Werkelijk overal zie je het: in de bus, op het strand en op straat lopen mensen met een beker en een thermoskan onder hun arm. Maté is een sterke en oppeppende thee, gedronken door een ijzeren rietje en populair in Argentinië en Chili. Het is een sociale aangelegenheid, je deelt de Maté-beker met familie, vrienden of collega’s. Wij vinden het een hele eer om te worden uitgenodigd voor het Maté-ritueel en ook hier mogen we weer meedoen. Aan het bereiden en drinken van Maté zijn strenge regels verbonden; gelukkig leert de Chileense Carla ons de kneepjes van het Maté-vak zodat we het thuis nog eens kunnen proberen.

Naast al het natuurschoon van Iguazú is er meer water te vinden in de vorm van een enorme constructie van menselijke hand op de grens tussen Brazilië en Paraguay. Hier ligt de Itaipu dam, een stuwdam van ruim 7,7 kilometer lang en 180 meter hoog, de op één na grootste stuwdam ter wereld. We krijgen een rondleiding door de dam met uitleg over de bouw die in 1972 startte en in 2002 werd afgerond. Het is één van de grootste elektriciteitscentrales ter wereld en genereert 75% van de Paraguyaanse en 17% van de Braziliaanse elektriciteitsbehoefte, al krijgen Brazilië en Paraguay ieder precies 50% van de inkomsten. Leuk weetje: er stroomt 10x zoveel water door de dam als door de gehele Iguazú watervallen! De dam genereert uiteraard groene stroom, zonder CO2 uitstoot, en hierdoor zijn andere, vervuilendere centrales (zoals kolen of nucleair) minder noodzakelijk. Tijdens de rondleiding ‘vergeet’ onze gids echter te vermelden welke impact de bouw van de dam heeft gehad op de natuur en de cultuur in de regio. In het ondergelopen gebied woonden verschillende stammen die noodgedwongen moesten verhuizen en een groot natuurgebied heeft moeten wijken voor het stuwmeer. Het geeft ons een dubbel gevoel, maar het zien van de dam, het control center en één van de draaiende assen is hoe dan ook spectaculair.

Paraguay, Brazilië en Argentinië worden hier gescheiden door rivieren, watervallen en een stuwdam. Deze week hoppen we dus een behoorlijk aantal keer de grenzen over, om de watervallen en stuwdam te bekijken en zelfs één keer ’s nachts om vanuit Brazilië te gaan stappen in Argentinië. Ze liggen zo dicht bij elkaar, maar we merken toch duidelijk verschillen tussen de landen, voornamelijk Argentinië en Brazilië. In Brazilië verblijven we in moderne en nette hostels zoals in Foz do Iguazú met een jacuzzi op het dak en elke avond gratis caipirinha’s, de nationale cocktail. We genieten van een bredere keuken dan in Argentinië, zoals churrascaria (all-you-can-eat restaurants waar mannen de hele avond met spiesen vlees langskomen – helaas niet zo lekker als de Argentijnse steak), pastel (een gefrituurde snack) en van de gezonde Açai sapjes met muesli. De Brazilianen zijn bereisder dan de Argentijnen en spreken beter Engels, ze in het Spaans aanspreken kan als een belediging worden opgevat. Over Paraguay kunnen we niet spreken, daar bezoeken we slechts één dagje de grensplaats en ‘supermarkt van Zuid Amerika’ Cuidad del Este.

Argentinië sluiten we nu echt af met acht stempels in het paspoort als blijvende herinnering. We maken ons op voor onze volgende Braziliaanse bestemming. We vliegen (Brazilië is echt te groot voor bussen!) naar de Amazone, specifieker Manaus, een miljoenenstad midden in de jungle vanwaar we per boot de Amazonerivier willen afgaan. Tot snel!

Liefs,
Teun en Carlijn